Svetsko prvenstvo 1958. godine u Švedskoj proteklo je u znaku reprezentacije Brazila. Osam godina nakon traumatičnog poraza od Urugvaja u finalu svetskog šampionata, odigranom baš u Brazilu, “karioke” su zadivile fudbalsku javnost i osvojile svoj prvi Svetski kup.

Šampionat je u fudbalsku orbitu lansirao 17-godišnjeg Edsona Arantesa do Nascimenta – Pelea. Mladi Brazilac je odlučio pobednika četvrfinalnog duela protiv Velsa i sa 17 godina, sedam meseci i 29 dana postao najmlađi strelac u istoriji svetskih šampionata.

Pele je u polufinalnom susretu sa Francuskom (trijumf Brazila 5:2) postigao het-trik, a u finalu protiv domaćina Švedske (pobeda “karioka” 5:2) pridodao još dva gola.

Zvezda je rođena – svetska javnost upoznala je fudbalera koga mnogi i danas smatraju najboljim svih vremena.

Žist Fonten, Francuz rođen u marokanskom Marakešu, na “mala vrata” ušao je u reprezentaciju, nakon što je zbog povrede otkazao Rene Biljar.

Ali hitronogi napadač “galskih petlova” je u šest utakmica postigao čak 13 golova i tako postavio rekord šampionata koji teško da će ikada biti premašen. Dao je tri gola Paragvajcima, dva Jugoslaviji, jedan Škotima, dva Severnim Ircima, jedan Brazilu i četiri Nemcima.

A Jugoslavija? Okosnicu tima činili su čuveni “olimpijci” iz Tamperea 1952. godine – Beara, Crnković, Zebec i Boškov, kojima su pridodati ekstratalentovani Todor-Toza Veselinović, Dragoslav Šekularac-Šeki i “plava čigra” Miloš Milutinović.

Naši su u uvodnom meču remizirali 1:1 sa Škotima (strelac za Jugoslaviju bio je Petaković), a u sjajnoj predstavi i dramatičnoj završnici pobedili moćnu Francusku sa 3:2 (dva gola Veselinovića i jedan Petakovića).

U meču poslednjeg kola grupne faze protiv Paragvajaca odigrali su samo 3:3 (strelci za “plave” Ognjanović, Veselinović i Rajkov), i sa te utakmice potiče onaj čuveni usklik sportskog komentatora Radivoja-Raće Markovića posle trećeg pogotka Paragvajaca u 80. minutu: “Gol, gol, gol!”, koji se već decenijama čuje u špici emisije Prvog programa Radio Beograda “Vreme sporta i razonode”.

Na pitanje zašto je tri puta ponovio reč “gol” posle izjednačujućeg pogotka Paragvajaca, Marković je odgovorio da je to uzviknuo iznerviran indolentnom reakcijom naše odbrane.

Jugosloveni su zbog kiksa protiv Paragvaja zauzeli drugo mesto u grupi i, umesto da kao pobednici grupe u četvrtfinalu igraju protiv Severne Irske, morali su na branioca svetske titule Nemačku, protivnika koji ih je izbacio iz takmičenja na Svetskom kupu u Švajcarskoj 1954. godine.

U susretu sa “pancerima” u Malmeu “plavi” su poraženi rezultatom 0:1. I opet je, kao i četiri godine ranije, koban za Jugoslaviju bio Helmut Ran – u 12. minutu sjurio se po desnoj strani i gotovo iz “mrtvog ugla” savladao golmana Srboljuba Krivokuću, koji je očekivao centaršut.

Bilo je to prvenstvo bez “prljavih” startova, čisto i korektno, na kojem su do punog izražaja došli majstori fudbala – Brazilci Garinča, Didi, Vava, Đalma i Nilton Santos i Pele, Šveđani Kurt Hamrin i Lenart Skoglund, Nemci Fric Valter i Helmut Ran, Francuzi Rejmon Kopa i Žist Fonten …

JUGOSLAVIJA: Vladimir Beara (Crvena zvezda Beograd), Dragoslav Šekularac (Crvena zvezda), Vasilije Šijaković (OFK Beograd), Tomislav Crnković (Dinamo Zagreb), Novak Tomić (Crvena zvezda), Branko Zebec (Partizan Beograd), Miloš Milutinović (Partizan), Dobrosav Krstić (Vojvodina Novi Sad), Vujadin Boškov (Vojvodina), Ivan Šantek (Dinamo), Vladimir Popović (Crvena zvezda), Aleksandar Petaković (Radnički Beograd), Todor Veselinović (Vojvodina), Milorad Milutinović (Partizan), Srboljub Krivokuća (Crvena zvezda), Ilijas Pašić (Željeznicar Sarajevo), Zdravko Rajkov (Vojvodina), Luka Lipošinović (Dinamo), Radivoje Ognjanović (Radnički Beograd), Nikola Radović (Crvena zvezda), Gordan Irović (Dinamo), Dražan Jerković (Dinamo).