Zahvaljujći izborenom remiju u triler-meču kvalifikacija protiv Hrvatske, trećeplasirane ekipe Svetskog kupa 1998. godine, reprezentacija Savezne Republike Jugoslavije našla se na završnici Evropskog prvenstva 2000. godine, čiji su zajednički domaćini bili Belgija i Holandija.
SR Jugoslavija je odigrala samo četiri utakmice i takmičenje završila u četvrtfinalu, ali je svaki od tih mečeva na neki način bio antologijski i ušao u istoriju evropskih prvenstava.
Selektor Vujadin Boškov je za EURO 2000 odredio sledeće igrače:
GOLMANI: Ivica Kralj (PSV Ajndhoven, Holandija), Željko Cicović (Las Palmas, Španija), Aleksandar Kocić (Crvena zvezda, Beograd).
ODBRANA: Ivan Dudić (Benfika, Portugalija), Slobodan Komljenović (Kajzerslautern, Nemačka), Miroslav Đukić (Valensija, Španija), Siniša Mihajlović (Lacio, Italija), Niša Saveljić (Bordo, Francuska), Goran Bunjevčević (Crvena zvezda, Beograd), Goran Đorović (Selta, Španija).
SREDINA: Slaviša Jokanović (Deportivo, Španija), Vladimir Jugović (Inter, Italija), Albert Nađ (Ovijedo, Španija), Dejan Stanković (Lacio, Italija), Jovan Stanković (Majorka, Španija), Ljubinko Drulović (Porto, Portugalija), Dragan Stojković (Nagoja Grampus Ejt, Japan), Dejan Govedarica (RKC Valvijk, Holandija).
NAPAD: Predrag Mijatović (Fiorentina, Italija), Savo Milošević (Saragosa, Španija), Darko Kovačević (Juventus, Italija), Mateja Kežman (Partizan, Beograd).
Boškov u tim nije uvrstio standardnog beka reprezentacije Zorana-Baticu Mirkovića. Zbog nepromišljenog poteza prema igraču Hrvatske Robertu Jarniju, Mirković je dobio crveni karton i kaznu od četiri utakmice neigranja. Komisija za žalbe UEFA smanjila mu je kaznu na tri.
Boškov je pre odluke Komisije za žalbe UEFA najavio da bi vodio Mirkovića na Evropsko prvenstvo samo u slučaju da mu se smanji kazna na jednu, eventualno dve utakmice zabrane igranja u zvaničnim susretima. Pošto se to nije dogodilo, Mirković je izostavljen sa spiska.
Nakon poslednjeg treninga uoči polaska za Belgiju povredio se treći golman Aleksandar Kocić, tako što se okliznuo u kupatilu i slomio prst na desnom stopalu. Zamenio ga je prvi čuvar mreže beogradskog Obilića Milorad Korać.
U prvom kolu “C” grupe, 13. juna 2000. godine, u belgijskom gradu Šarlroa prvi put su se nakon raspada SFR Jugoslavije susrele reprezentacije Slovenije i SR Jugoslavije (nove državne zajednice Srbije i Crne Gore). Bila je to prva od četiri “ludih” utakmica koje su “plavi” odigrali na prvenstvu …
Golovima bivšeg igrača beogradskog Partizana Zlatka Zahoviča (dva) i Milana Pavlina Slovenci su do 67. minuta imali sigurnih 3:0 i igrača više, jer je u 59. minutu zbog guranja Saše Udoviča isključen Siniša Mihajlović.
Režiseri nestvarne završnice meča bili su Ljubinko Drulović (strelac jednog pogotka) i “rezervisti” Savo Milošević (strelac dva gola) i Dragan Stojković-Piksi. SR Jugoslavija je do kraja utakmice imala prilike i za potpuni preokret, ali je rezultat ipak ostao 3:3 …
Pet dana kasnije SR Jugoslavija je u Liježu nadvisila Norvešku sa minimalnih 1:0 ranim golom Save Miloševića PETOM, nakon slobodnog udarca Drulovića.
Taj gol petom nije bila jedina bizarnost utakmice. Mladi Mateja Kežman je u 87. minutu zamenio Predraga Mijatovića i nakon samo 90 sekundi provedenih u igri zbog oštrog starta nad Miklandom škotski sudija Hju Dalas mu je pokazao direktni crveni karton.
Ovo je još uvek najbrže isključenje u istoriji evropskih šampionata i malo je verovatno da će ikada biti nadmašeno.
U meču poslednjeg kola između SR Jugoslavie i Španije, odigranom u Brižu 21. juna, odlučivalo se ko će osvojiti prvo mesto u “C” grupi. “Plavima” je bio dovoljan i remi, dok je “crvena furija” jurišala na pobedu.
Sjajni tandem Drulović-Milošević doveo je SR Jugoslaviju u vođstvo. Prvi je pobegao čuvarima na levom krilu i idealno centrirao, a drugi je glavom rutinski savladao golmana Kanjizaresa.
Na odmor se otišlo rezultatom 1:1 jer je gol za Špance postigao Alfonso na pas Raula Gonzalesa.
Dejan Govedarica, koji je zamenio Vladu Jugovića, sjajnim šutem sa 16 metara ponovo je doveo “plave” u vođstvo. Radost, međutim, nije trajala ni minut, jer je još jedan “rezervista”, Munitis, izjednačio već u sledećem napadu Španaca.
Francuski arbitar Žil Vesije podelio je šest žutih kartona, od toga čak pet igračima SR Jugoslavije. Slaviša Jokanović je u 63. minutu zaradio drugi žuti, odnosno crveni karton. Dakle, i u trećoj uzastopnoj utakmici na prvenstvu “plavi” su ostali sa igračem manje. To im, međutim, nije smetalo da u 76. minutu preko Slobodana Komljenovića povedu sa 3:2, što je bio četvrti gol SR Jugoslavije sa igračem manje na takmičenju.
Isteklo je regularnih 90 minuta i činilo se gotovo sigurnim da će Stojković i ekipa osvojiti prvo mesto u grupi i u četvrtfinalu izbeći domaćina turnira Holandiju. Špancima su trebala dva gola u sudijskom vremenu da bi promenili taj epilog …
A onda drama koju može da režira samo fudbal. Neki bi rekli, i sudije …
Prvo je delilac pravde Vesije dosudio jedanaesterac za Španiju, koji je Mendijeta pretvorio u gol, a samo minut kasnije, sa isticanjem poslednjih sekundi meča, Alfonso svojim drugim golom donosi trijumf. Preokret kakav ne pamte evropska prvenstva …
Plamen nade da SR Jugoslavija na stadionu “De Kejp” u Roterdamu, pred 50 hiljada grlatih domaćih navijača, svih obučenih u narandžasto, može da preskoči Holanđane i plasira se u polufinale tinjao je slabašno nakon prvog poluvremena, pošto su “lale” golovima Patrika Klajverta već tada vodile sa 2:0. Taj plamičak je skoro zgasnuo Klajvertovim trećim pogotkom u 51, a potpuno je nestao u 59. minutu kada se isti igrač četvrti put upisao u strelce. Nada se onda pretvorila u strah od rezultatske katastrofe, koja se, nažalost, i desila …
Golovima Marka Overmarsa Holandija je povela sa 6:0, a čast je koliko-toliko spasao Milošević na isteku utakmice.
Za utehu u rezultatskom debaklu poslužila je činjenica da je Savo Milošević bio prvi strelac sa pet golova. Toliko je postigao i Holanđanin Klajvert, ali je odigrao meč više. Takođe, londonski “Dejli mejl” je, posle ankete sprovedene među britanskim fudbalskim komentatorima, utakmicu Jugoslavija – Španija proglasio za “lepoticu” turnira.
Mečevi SR Jugoslavija – Španija 3:4 i SR Jugoslavija – Holandija 1:6 i dalje dele drugo mesto na večnoj listi mečeva evropskih šampionata u kojima je postignuto najviše pogodaka. Na prvoj poziciji je susret Jugoslavija – Francuska – 5:4, odigran na evropskom Kupu nacija 1960. godine.
Šest “lakih komada” je najviše golova koliko je neka reprezentacija primila na utakmici evropskog prvenstva. Mreža gola nacionalnog tima SR Jugoslavije zatresla se rekordnih 13 puta u četiri meča.
Što je mnogo – mnogo je …