U ovom nastavku serijala “Fudbal i film”, podsećamo na filmove srpske kinematografije, nastale u periodu između kasnih devedesetih godina prošlog veka i današnjih dana, koji na neki način dotiču fudbalsku igru – bilo da je ona u funkciji glavne radnje, ili je glavna tema.
Tri palme za dve bitange i ribicu (1998, Radivoje Andrić, komedija)
Radnja preslikava društveni ambijent u Srbiji 1993. godine. U beznađu hiperinflacije, ratova u okruženju, mobilizacija, lopovskih piramidalnih štedionica. Lane (igra ga Žika Todorović, glumac i nekadašnji bubnjar EKV-a), strastveni navijač Partizana, živi sa svojim prijateljem slikarom Terzom (Milorad Mandić-Manda) na jednom splavu i pokušava da opstane prodajom njegovih slika za “novu elitu”.
On se zaljubljuje u Nadicu (Dubravka Mijatović), lepu djevojku koja radi na “hot-lajnu”. Sa Lanetovim starim prijateljem Momom, koji je zaposlen kao čuvar u jednoj piramidalnoj štedionici, planiraju da opljačkaju tu štedionicu i sa parama pobegnu na egzotično pusto ostrvo sa palmama …
Kakve veze ima ovaj film sa fudbalom? Ima, zbog ove scene:
Ona voli Zvezdu (2001, Marko Marinković, komedija)
IMDB kaže: Glavni lik Srba (igra ga Gordan Kičić) je maturant i fudbalski fanatik, tačnije kralj uličnog fudbala, koji igra iako nema društvo, zimi, leti , po kiši, snegu, dok mu baka baterijom osvetljava skučeno dvorište, takozvanu malu Marakanu.
Nema te cene za koju bi pristao da postane profesionalac i da igra za novac. On odbija ponude raznih lovaca na talente iz inostranstva koji mu nude kule i gradove …
Tu je i Dača (Ana Stefanović) koja je
u njega potajno zaljubljena od prvog osnovne, zatim nova učenica u koju se Srba zaljubljuje – a ona voli Zvezdu …
Najpoznatiju muzičku numeru iz filma napisao je i sa svojom grupom izveo Momčilo Bajagić-Bajaga, a u filmu se pojavljuje Danijela Vranješ, poznata i po tome što se 2006. godine slikala za naslovnu stranu i dup(l)ericu februarskog broja srpskog “Plejboja” i učestvovala u premijernom izdanju srpsko-crnogorskog VIP “Velikog brata” iz 2007. godine …
Munje (2001, Radivoje Andrić, komedija)
Još jedna pitka komedija Radivoja Andrića, smeštena u kontekst teške realnosti Beograda devedesetih. Mare (Boris Milivojević), Pop (Sergej Trifunović) i Gojko (Nikola Đuričko) odrasli su zajedno. Dok su Mare i Pop oduvek sanjali da postanu muzičari, Gojko (koga su oni zlostavljali u školi i dali mu nadimak “Sisa”) postao je “neko” – vlasnik kluba i muzičkog studija.
Mare i Pop ga mole da im pomogne oko objavljivanja njihovog demo-snimka, ali Gojko-Sisa nije zaboravio zlostavljanja iz školskih dana …
Andrić u jednoj sceni radi omaž nekadašnjem centarforu Crvene zvezde Dušanu-Duletu Saviću i njegovom legendarnom golu protiv Arsenala na Hajberiju 1978. godine:
Kad porastem, biću kengur (2004, Radivoje Andrić, pitka komedija)
Naravno, može li film Radivoja Andrića, a da fudbal nije u glavnoj ili sporednoj ulozi?
Film se sastoji od tri paralelne priče koje se mešaju. U jednoj od njih, pratimo lokalnu ekipu koja u kladionici napeto prati meć Istvič – Mančester Junajted, ne samo zbog tiketa koje su uplatili, već i zato što je na golu Istviča njihov drug iz kraja – Zoran Paunović – Kengur (igra ga Nikola Đuričko) …
U ulozi lokalnog kriminalca Gangule pojavljuje se Aleksandar Šapić, vaterpolo reprezentativac u periodu između 1995. i 2008. godine, jedan od najboljih vaterpolista sveta svih vremena.
Nakon završetka sportske karijere, Šapić je zaplivao političkim vodama. Politički protivnici i tabloidni mediji nisu zaboravili njegov izlet u glumu, pa ga često zovu Gangula, prema liku koji je glumio u ovom filmu …
Montevideo, Bog te video! (2010, Dragan Bjelogrlić, drama)
Rediteljski debi glumca Dragana Bjelogrlića (široj ex-jugoslovenskoj publici postao poznat još kasnih osamdesetih kao Slobodan iz serije “Bolji život”, a kasnije se pojavio i u regionalno popularnim filmovima Srđana Dragojevića “Lepa sela, lepo gore” i “Rane”).
Scenario filma napisan je po istoimenoj knjizi sportskog novinara Vladimira Stankovića koja govori o velikom uspehu fudbalske reprezentacije Jugoslavije na Svetskom prvenstvu u Montevdeu 1930. godine. Podsetimo, naš nacionalni tim je zbog bojkota fudbalskih podsaveza Zagreba, Splita, Sarajeva i Subotice, bio sastavljen samo od igrača iz beogradskih klubova Jugoslavije, BSK-a i BASK-a i dvojice fudbalera iz francuskog Setea. Uprkos ovom hendikepu, Jugoslavija je ostvarila sjajan uspeh – podelila je treće mesto sa selekcijom SAD-a (tada se nije igrala utakmica za treće mesto).
Radnja filma obuhvata period od kraja 1929. do početka septembra 1930. godine i kroz priču o Blagoju-Moši Marjanoviću, Aleksandru Tirnaniću – Tirketu, Milutinu Ivkoviću – Milutincu, Milovanu Jakšiću i ostalim fudbalskim repezentativcima, prikazuje socijalno-kulturni milje tadašnjeg Beograda …
Popularnosti filma doprinela je i prašina koja se u medijima digla oko nekih faktografskih grešaka. Jedna od njih je da u filmu reprezentativci Jugoslavije igraju u crvenim dresovima, iako je činjenica da je boja dresa jugoslovenske reprezentacije, od prve utakmice 1920. godine, pa sve do devedesetih godina prošlog veka, bila – plava.
U televizijskoj seriji, nastaloj od filma, pojavljuje se i legendarni hrvatski trener Miroslav-Ćiro Blažević, koji glumi tadašnjeg selektora reprezentacije Jugoslavije Antu Pandakovića.
Na pitanje šta misli o reditelju Bjelogrliću, Ćiro je u svom stilu odgovorio:
– Bjela je genijalac. Vjerujte mi da će on vrlo brzo nadmašiti i čuvenog Fellinija i da će biti jedan od najboljih redatelja na svijetu.
Montevideo, vidimo se! (2014, Dragan Bjelogrlić, avantura-komedija)
Na krilima velikog uspeha prvog filma, popularni Bjela napravio je nastavak sage o učešću Jugoslavije na prvom svetskom fudbalskom prvenstvu. Dok je prvi film opisivao dešavanja koja su prethodila samom Prvenstvu, film “Montevideo, vidimo se!” svoju radnju premešta u glavni grad Urugvaja, poprište istorijskih utakmica.
Visokobudžetni film koji je samo u Srbiji imao preko pola miliona gledalaca – svaki dan ga je u bioskopima videlo više ljudi nego bilo koju utakmicu fudbalskog šampionata Srbije. Atraktivnosti filma doprinela je i pojava poznatog američkog glumca Armanda Asantea i španske glumice Elene Martinez …
Bjelogrlić je želeo da za film angažuje i najboljeg srpskog tenisera svih vremena Novaka Đokovića, koji zbog obaveza nije bio u mogućnosti da debituje na filmu.
Naravno, ni u ovom nastavku nisu izostali gafovi sa bojom dresova. U scenama sa utakmice Brazil – Jugoslavija, Brazilci nose žute dresove. Činjenica je, međutim, da su fudbaleri brazilske reprezentacije do 1953. godine nastupali u belim ili plavim dresovima.