Leti, leti, leti, leti … Majkl!

Radmanović i Majkl Džordan

Iako je još davne 2003. godine okačio patike o klin, Majkl Džordan i dalje se smatra jedinstvenim košarkašem, referentnim sistemom za sve one koji žele da postignu nešto u čarobnoj igri pod obručima.

Izabran je za najboljeg debitanta 1985. godine. Šest puta je osvojio šampionski prsten, isto toliko puta je proglašavan najkorisnijim igračem finala, pet puta je bio MVP čitavog šampionata, a čak 14 puta je učestvovao u “ol-star” utakmici.

Jednom je izabran za najboljeg defanzivca lige, dva puta je trijumfovao u takmičenju u “zakucavanju” u okviru “ol-star” vikenda, dugo je bio najbolji strelac plejofa, dok ga nije prestigao Lebron Džejms.

Zaključno sa sezonom 2017/18, i dalje je prvi strelac, skakač, asistent i “kradljivac” lopti u istoriji Čikago Bulsa. Osvajač je dve zlatne olimpijske medalje sa reprezentacijom SAD … Član je “Kuće slavnih”, njegov dres sa brojem 23 povukli su Univerzitet Severna Karolina i NBA-ekipe Čikago Buls i Majami Hits …

Džordan je od početka devedesetih na parketima širom Amerike često vojevao ljute košarkaške bitke sa igračima sa ovih prostora. Njegovi košarkaški savremenici bili su Vlade Divac, Dražen Petrović, Vladimir Radmanović, Predrag Stojaković, Željko Rebrača, Dino Rađa … Sa Tonijem Kukočem osvojio je nekoliko šampionskih prstenova. Taj deo istorije uglavnom je poznat i prosečnom pratiocu košarkaških dešavanja.

Majkl Džordan i Toni Kukoč

Majkl Džordan i Toni Kukoč


Manje je, međutim, poznato, da je legendarni “Leteći Majkl”, još dok je nastupao za Univerzitet Severna Karolina, čak pet puta igrao protiv reprezentacije Jugoslavije, a da su uživo mogli da ga gledaju i košarkaški zaljubljenici u Zadru, Zagrebu i Beogradu!

O njegovim košarkaškim moćima mogli su da svedoče i košarkaši beogradske Crvene zvezde, koji su 1983. godine u Solunu odigrali prijateljski meč protiv Severne Karoline.

Petog decembra 1981. godine u Čapel Hilu Univerzitet Severna Karolina nadvisio je reprezentaciju Jugoslavije rezultatom 77:70 (34:38).

U okviru tradicionalne američke turneje 1981. godine desio se fenomen poznat kao “Pinki je video Tita”. Košarkaši u plavim dresovima, pod selektorskom palicom Bogdana-Boše Tanjevića, upoznali su tada 18-godišnjeg vižljastog brucoša Majkla Džordana, koji će samo koju godinu kasnije započeti novu eru ovog sporta.

Mali Majkl je u tom meču za 34 minuta zabeležio 23 poena (11-18 šut iz igre, slobodna bacanja 1-2).

Ali prvo ime susreta bio je Dražen “Praja” Dalipagić, koji je napunio koš domaćina i još jednom potvrdio da je za njega itekako bilo mesta u najjačoj košarkaškoj ligi na svetu.

JUGOSLAVIJA: Dražen Dalipagić 41, Žarko Vučurović, Rajko Žižić 5, Peter Vilfan 2, Petar Popović 12, Sreten Đurić 8, Željko Poljak, Ivan Sunara 2, Aleksandar Petrović.

Severna Karolina: Met Doerti 12, Kris Brust, Sem Perkins 15, Majkl Džordan 23, Džim Bredok 11, Džejms Vorti 12, Džeb Barlou 4, Voren Martin, Linvud Robinson.

Povodom pedeset godina od osnivanja Međunarodne košarkaške federacije između 18. i 27. juna 1982. godine organizovane su revijalne utakmice u pet gradova – Ženevi, Budimpešti, Zadru, Zagrebu i Beogradu. U svih pet mečeva jedan od aktera bila je univerzitetska reprezentacija SAD (igrači do 21 godine). Između ostalih, u toj ekipi nastupili su Majkl Džordan, Džon Pakson i Džef Tarner, koji su zajedno sakupili čak 48 NBA-sezona i osvojili devet titula.

Njoj je u u dva navrata suprostavljena selekcija evropskih “svih zvezda”, sastavljena od igrača iz Francuske, Španije, Izraela, Čehoslovačke, Jugoslavije i SSSR-a.

U prvom meču u Ženevi, 18. juna, bilo je 104:84 za “sve zvezde”.

Majkl Džordan, Predrag Stojaković i Vlade Divac

Majkl Džordan, Predrag Stojaković i Vlade Divac

Evropske “sve zvezde” potvrdile su kvalitet i u drugom susretu u Budimpešti dva dana kasnije, pred oko devet hiljada oduševljenih gledalaca. Bilo je 103:88, a Dalipagić je sa 21 poenom ponovo bio “streptomicin” za studentariju sa one strane “velike bare”. Sledili su ga Izraelac Miki Berkovic i Rus Anatolij Miškin sa po 14 poena.

Džordan se zaustavio na koti “19”, a Erl Džouns je ubeležio 15 poena.

Američki univerzitetski tim turneju je nastavio u Jugoslaviji gde je pretrpeo još dva poraza, ali ostvario i jedinu pobedu.

Bilo je to 23. juna u Zadru …

Pred oko tri hiljade gledalaca u kultnim Jazinama slavili su gosti sa 92:90 (45:47) košem Džona Paksona preko ruke Petera Vilfana u poslednjim sekundama susreta. Sudili su Riječanin Srdoč i Zagrepčanin Ilija Matijević, poznati “brkadžija”.

JUGOSLAVIJA: Boro Vučević 2, Aleksandar Petrović 4, Predrag Benaček 7, Rajko Žižić 6, Žarko Đurišić, Ivan Sunara 7, Peter Vilfan 26, Zoran Radović 5, Ratko Radovanović 13, Žarko Vučurović 4, Dražen Petrović 10 i Zufer Avdija 6.

SAD: Hauard Karter 12, Fil Koks 2, Erl Džouns 9, Majkl Džordan 24, Džon Pakson 12, Majkl Pejn 13, Džon Reveli, Dejvid Rasel 3, Čarli Siton 4, Džim Tomas 6, Džim Grandholm 3 i Džef Tarner 4.

Tri dana kasnije u Zagrebu isti rivali. I opet rezultatska “klackalica”, koja je ovaj put prevagnula na našu stranu – bilo je 93:92 za Jugoslaviju. Džordan je opet bio najefikasniji u svojoj ekipi sa 18 poena.

“Plavi” su sutradan u Beogradu slavili sa 88:83. Majkl je još jednom prvi strelac selekcije SAD sa 21 poenom, Džim Tomas je postigao 14.

Konačno, 23. novembra 1983. godine, u Ćapel Hilu, Majkl Džordan odigrao je svoj poslednji meč protiv reprezentacije Jugoslavije. Univerzitet Severna Karolina bio je bolji rezultatom 75:65. “Em-Džej” je za 30 minuta postigao 23 poena (10-15 za dva poena), a od poslednjih 21 poena njegovih je bilo 12. Uhvatio je sedam lopti i osam puta asistirao.

Više od godinu i po dana mlađi Dražen Petrović prvi put je u direktnom duelu sa Džordanom pokazao svoj raskošni talenat – za 39 minuta ubeležio je 18 poena (7-14), uz šest skokova.

Kao što smo napomenuli, od klubova sa naših prostora, beogradska Crvena zvezda je u oktobru 1983. godine na “Dimitria” turniru u Solunu tek nakon dva produžetka poražena od Džordanove Severne Karoline – 104:105 (85:85, 93:93). Američki tim dva puta se u meču provlačio “kroz iglene uši” – prvi put je Kevin Smit košem uveo utakmicu u prvi produžetak, a zatim je Sem Perkins izjednačio za drugi produžetak.

Bila je to generacija Rajka Žižića, Predraga Bogosavljeva, Branka Kovačevića, Zufera Avdije, Slobodana Nikolića, Zorana Radovića, Stevana Karadžića, koju je sa klupe vodio legendarni trener Ranko Žeravica. “Crveno-beli” su sedam sekundi pre kraja drugog produžetka imali loptu i vođstvo 104:103, ali je upravo Džordan “ukrao” loptu i poentirao za trijumf i plasman u finale turnira, gde je Severna Karolina pobedila selekciju domaćina.

Treba li reći da je Džordan bio prvi strelac susreta sa 32 poena? U poraženom sastavu Žižić je imao 19 poena, Nikolić 18, a Radović 17 poena.

Ostaće zapisano i da je legendarni bek Nikos Galis, koga je čuvao upravo mlađani Džordan, u finalnoj utakmici postigao neverovatnih 50 poena.

Dražen Petrović i Majkl Džordan na Olimpijskim igrama u Barseloni

Dražen Petrović i Majkl Džordan na Olimpijskim igrama u Barseloni

Razdruživanjem republika zajedničke države, samo je košarkaška selekcija Hrvatske imala čast da odmeri snage sa ekipom u kojoj je perjanica “Leteći Majkl”, i to dva puta u desetak dana. U utakmici grupe A prve faze takmičenja na Olimpijskim igrama u Barseloni 1992. godine “kockasti” su 27. jula godine poraženi od čuvenog, prvog, originalnog “drim tima” rezultatom 70:103.

Džordan je za 28 minuta postigao 21 poen i osam puta ukrao loptu. Njegov direktni protivnik Dražen Petrović je meč završio sa 19 poena u 34 minuta.

U velikom finalu olimpijskog turnira, osmog avgusta, Sjedinjene Države ponovo su bile ubedljive – 117:85. Džordan je imao manju minutažu nego u prvom susretu (23 minuta), ali je bio efikasniji za jedan poen, dok je Petrović sa 24 poena za nepunih 37 minuta ponovo bio lider svoje ekipe.

Rivalstvo Džordana i Petrovića bilo je u periodu između 1991. i 1993. godine jedno od zanimljivijih i u NBA ligi. Petrović je u devet direktnih sučeljavanja u proseku postizao skoro 19 poena, a Majkl 31.

Vlade Divac ostaće upamćen kao centar koji je često uspešno “zaključavao” reket pred ulazima pod koš Majkla Džordana i možda kao niko drugi “Letećeg” častio “južnim voćem” …